Natuurlijke hulp ter preventie van blaasontstekingen

Er zijn uiteenlopende redenen waarom bepaalde mensen extra gevoelig zijn voor acute blaasontstekingen. Telkens wanneer een dergelijke infectie optreedt, wordt die in de regulieren geneeskunde behandeld met antibiotica. Als dit te vaak moet gebeuren, heeft dat mogelijke nevenwerkingen: verstoring van de darmflora, maagdarmproblemen, optreden van resistentie tegen de antibiotica,… Welke natuurlijke middelen kunnen ingezet worden ter preventie van terugkerende blaasontstekingen of recidiverende cystitis?

Vooral bij de vrouw

In 85% van de gevallen wordt een blaasontsteking of cystitis veroorzaakt door een infectie met de bacterie Escherischia Coli (E. coli). Dit is een bacterie die normaal in de darm voorkomt. De belangrijkste symptomen zijn een branderig en pijnlijk gevoel bij het plassen, het voelen van een constante aandrang (zelfs bij een lege blaas) en het ervaren van een onvoldaan gevoel na het plassen. De urine kan troebel zijn en heeft soms een onaangename geur. Blaasontstekingen komen meer voor bij de vrouw dan bij de man. Dit komt omdat de vagina, anus en uitmonding van de urinebuis dichter bijeen liggen en omdat de vrouwelijke urinebuis korter is, waardoor opklimmende bacteriën minder afstand moeten afleggen m de blaas te besmetten.

Recidiverend

Wanneer iemand meer dan 3 blaasontstekingen per jaar vertoont, spreken we van ‘recidiverende cystitis’. Ook dat komt een stuk meer voor bij de vrouw. De belangrijkste oorzaken zijn:

-       Menopauze (door lagere oestrogenenspiegel)

-       Verminderde algemene weerstand

-       Verstoorde darm- en vaginale flora (slechte voeding, antibiotica)

-       Diabetes

-       Verlammingen met onvolledige blaaslediging

-       Anatomische afwijkingen van de urinewegen

-       Goedaardige prostaatvergroting (benigne prostaathypertrofie) bij de man.

In de reguliere geneeskunde worden hiervoor niet zelden preventief en doorlopend antibiotica voorgeschreven. Dit kan uiteraard nevenwerkingen hebben zoals darmklachten en diarree door een verstoorde darmflora of overwoekering door schimmels. Gelukkig kan men zich in veel gevallen bijna even efficiënt beschermen – maar dan zonder mogelijke nevenwerkingen – met natuurlijke maatregelen.

Cranberry remt aanhechting bacteriën

Na eeuwenlang met succes te zijn ingezet door Noord-Amerikaanse Indianen en later ook door Amerikaanse huisvrouwen, is tegenwoordig van cranberry’s of veenbessen (vaccinium marcrocarpon) door wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat ze daadwerkelijk helpen blaasinfecties voorkomen of sterk in frequentie doen afnemen. Deze rode bessen zijn namelijk rijk aan ‘proanthocyaniden’ (PAC’s) met een bijzondere eigenschap: ze leggen een bedekkend laagje op de uitsteeksels of ‘fimbriae’ van opklimmende bacteriën (meestal E. coli), waardoor deze zich niet aan de blaaswand kunnen vasthechten en vervolgens bij het urineren uitgespoeld worden. Absolute voorwaarde hierbij is wel dat een cranberrypreparaat voldoende proanthocyaniden (PAC’s) aanvoert én zijn werking in goed uitgevoerde klinische studies heeft bewezen. In die zin biedt een extract van de gehele bes (inclusief vruchtvlees, pel en pitten) een meerwaarde tegenover een gewoon perssap van veenbessen. Een minder gekend, ver familielid van de veenbes, dat in de West-Europese volksgeneeskunde vak met succes werd ingezet bij blaasinfecties, is de rode bosbes (Vacinium vitis idaea).

Hibiscus bevordert ook de eliminatie

Sinds eeuwen geldt in bepaalde Noord-Afrikaanse landen de hibiscus of roselle (Hibiscus sabdariffa) als een probaat middel tegen blaasinfecties en tegen hoge bloeddruk. Inmiddels is van de vlezige kelkbladeren van de hibiscus in wetenschappelijke studies inderdaad een beschermende werking tegen het optreden van blaasinfecties aangetoond. Net zoals de veenbes bevatten ze beschermende proanthocyaniden, die het aanhechten van E. coli aan de blaaswand afremmen. Maar de hibiscus heeft nog andere troeven in huis om de blaas tegen infecties te beschermen. Ze heeft een natuurlijk ‘diuretisch’ effect, wat betekent dat ze de productie van urine door de nieren bevordert, waardoor infectieverwekkers sneller worden uitgespoeld. Ook is de hibiscus rijk aan organische zuren die de blaas helpen ontsmetten.

Beredruif ontsmet de blaas

Misschien wel het sterkste kruid om blaasinfecties te voorkomen, dat zelfs inzetbaar is bij acute blaasontstekingen, is de beredruif (Arctostaphylos uva ursi). De bladeren van deze plant bevatten arbutines, stoffen die door de darmflora en in de urine woren omgezet tot hydrochinones, die vervolgens een milde tot sterk ontstmettende werking op de blaas uitoefenen. Tegelijk zorgen de looistoffen in deze plant ervoor dat er een ontstekingswerend effect op de besmette blaaswand wordt uitgeoefend. Helaas mag beredruif niet meer als voedingssupplement ingezet worden in België; het is enkel als medicijn verkrijgbaar in de apotheek. 

Diuretische en/of ontsmettende kruiden

Uiteraard zijn er nog kruiden die omwille van hun infectiewerende eigenschappen ter hoogte van de blaas en/of het beter doorspoelen van de urinewegen, deel kunnen uitmaken van een kruidenformule om de kans op blaasinfecties te verkleinen. We denken hierbij vooral aan: muizenoortje (Pilosella officinarum), javathee (Orthosiphon aristatus), kattendoorn (Ononis spinosa), jeneverbes (Juniperus comunis), echte guldenroede (Solidago vrigaurea), maïsstempels (Zea mays), ruwe/zachte berk (Betula pendula/pubescens), kweekgras (Elymus repens), buchu (Agathosma betulina), kersensteeltjes (Prunus cerasus), lavas (Levisticum officinale),…

Denk ook aan probiotica!

Hoe nuttig cranberry’s hibiscus, beredruif of andere kruiden ook kunnen zijn, de eigenlijke oorzaak van een blaasinfectie pakken ze niet aan. Het is namelijk vooral als de goede darmflora of het ‘microbioom’ verstoord raakt en in de darm schadelijke  bacteriën zoals E. coli de bovenhand krijgen, dat deze laatste volop de kans krijgen om vanuit de anusstreek op te klimmen naar de blaas. Het versterken en vermeerderen van de goede darmflora door een goed en passend darmflorapreparaat of ‘probioticum’ om de ‘uropathogene’ of ziekteverwekkende E. coli-bacteriën te elimineren, is dus eigenlijk een logische en zelfs de eerste stap om de blaas te beschermen tegen infecties! De vereisten voor een goed probioticum zijn hierbij: het moet voldoende levensvatbare én humane darmbacteriën aanvoeren (minimum één miljard per dagdosis), deze moeten voldoende de maagbarrière overleven en hebben liefst hun werking in correct uitgevoerde studies bewezen. Tot die stammen behoren onder meer: Lactobacillus rhamnosus Rosell-11, Lactobacillus rhamnosus GR-1 en Lactobacillus reuteri RC-14.

De kracht van de combinatie

Als hoogwaardige en wetenschappelijke onderzochte kruidenextracten, zoals van cranberry en hibiscus, ook nog eens gecombineerd worden met de passende probiotica die de darmflora corrigeren en de blaasinfectieverwekkende E. coli afremmen, dan kunnen met veel kans op succes blaasontstekingen voorkomen worden.

Bron: Biogezond December 2023 pag. 16-19